Half twee 's nachts was het, toen we alles hadden geteld, op stembureau 3 in mijn stad Culemborg. Dat tellen gaat volgens een nauwkeurig doordacht procedé, waarbij in eerste instantie een stapel even en een stapel oneven wordt gemaakt. Dat betekent om te beginnen alle - onhandig grote- stembiljetten helemaal uitvouwen en dan kijken waar het rode potlood is neergedaald. Lijst 1? Dan op de stapel oneven. Lijst 4? Stapel even. Uiteindelijk blijven er dus twee enorme stapels over. De volgende stap is: zowel de even als de oneven stapel nader sorteren op politieke keuze. Ik belandde aan de tafel met ‘even’, en dat betekende dat ik al heel snel in de gaten kreeg, dat er heel vaak een hokje in de vierde kolom was roodgemaakt. PVV dus. Het was ons verboden, al sorterend en tellend zelf in politieke discussies te belanden, maar ik wist toch al heel snel waar de politieke voorkeur van mijn beide medetellers aan de stapel ‘even’ gelegen was. Mijn leeftijdgenoot had – net als ik zelf – groen en links gestemd. De vrolijke dame aan mijn andere zijde, zo jong als mijn jongste dochter schat ik, maakte er geen geheim van dat ze op Geert had gestemd. Mij werd het zwaar te moede toen ik gaandeweg in de gaten kreeg dat ongeveer een op de vier mensen diezelfde keuze had gemaakt. Tegelijkertijd constateerde ik, dat ik de hele middag en avond waarop ik op het stembureau had gezeten, uitsluitend aardige en beschaafde mensen had ontmoet. Maar van die bijna 1500 mensen die in ons stemlokaal hun stem hadden uitgebracht, bleken er dan toch zowat 400 extreem rechtse voorkeuren te hebben (let wel, ik zeg niet: rechts-extremistisch). Toch wil ik niet bezwijken voor de veel te gemakkelijke conclusie dat al die lijst 4 -stemmers dus notoire racisten en klimaatontkenners zijn, harde egoïsten of fanatieke nationalisten die alleen aan eigen volk denken. Ik denk dat het vooral heel bezorgde mensen zijn. De wereld is het toneel van wrede oorlogen, wereldwijd zijn mensen op drift geraakt, tallozen bewegen zich over land en zee naar Europa, en naar Nederland, waar vrede, veiligheid en welvaart vaste waarden lijken te zijn. Geef ze eens ongelijk. Maar intussen verandert onze samenleving in een duizelingwekkend tempo en lijkt niemand de regie meer te kunnen voeren. De zorgen voor de toekomst zijn torenhoog en de nog zittende regering heeft om tal van redenen veel vertrouwen verspeeld. Ik ben geschokt over de uitslag. Maar ik ben niet verbaasd dat zoveel aardige, beschaafde mensen het voordeel van de twijfel gunnen aan een man, die – wat je ook van veel van zijn uitspraken en standpunten kunt zeggen – in elk geval duidelijk is, zijn verhaal bovendien kruidig en onderhoudend weet te brengen, de indruk geeft dat hij oplossingen heeft en – niet te vergeten – al vele jaren persoonlijk ongemak moet verduren vanwege zijn politieke kleur, en daarmee bewijst dat hij ergens voor wil gaan. Ik ben niet zo bang dat Nederland een fascistische en racistische dictatuur gaat worden. De Grondwet kan een stootje hebben. En de politieke kleuren zullen ook nu weer moeten mengen om tot werkbaar beleid te komen. Vast staat: saai gaat het in Den Haag de komende tijd niet worden. En we hebben voorlopig gespreksstof genoeg voor kleedkamer en kapperszaak.
Comments