De verschillende kerkenraden waarmee ik in mijn werk te maken heb, drie in totaal, besloten kort na de toespraak van premier Rutte vanuit het Torentje om voor de komende vijf weken de kerkdiensten, net als tijdens de eerste lockdown in het voorjaar, niet langer open te stellen voor bezoekers. Daar hoefde niet lang over vergaderd te worden. De oproep van de premier was glashelder. Dat hij zich niet expliciet over religieuze bijeenkomsten uit zou laten, wisten we al. Maar alleen wie echt niet wil luisteren, kan volgens mij met droge ogen volhouden dat ‘wij’ (i.e. ‘de kerk’) een uitzondering zouden (moeten of willen) vormen.
Tot mijn niet geringe verbazing zijn er echter onder mijn collega-predikanten nog heel wat, die die mening wel zijn toegedaan. Er wordt geschermd met het argument ‘wij doen het veilig’, en ‘wij houden ons aan de dertig’ (alsof dit aantal garandeert dat het virus zich koest houdt). En dat dan in combinatie met de verzuchting dat de mensen het juist in deze tijd zo nodig hebben om naar de kerk te kunnen.
Ik wil dat laatste niet per se bestrijden, maar ik waag het, te denken dat we daarmee de betekenis van onze kerkdiensten misschien toch een beetje overschatten. Bovendien: we hoeven toch niet te stoppen met de kerkdiensten? Alles kan doorgaan, maar met een minimum aan mensen. In deze adventstijd is het aardig om in dit kader de oude Zacharias als voorbeeld te nemen. Helemaal alleen is hij in het heiligdom bezig om de gebeden te verrichten en het reukoffer op te dragen. Het volk stond buiten, zoals ook nu het (kerk)volk buiten moet blijven. Ook met Kerst! Maar de gebeden worden verricht, de lofzang wordt gaande gehouden, de Schriften geopend en uitgelegd. En wie wil, kan het allemaal meebeleven; op afstand, via een scherm of koptelefoon, ik weet het, het is niet zoals het zou moeten, maar het kan! Ik zeg tegen mijn collega’s: niet zaniken, geen uitzonderingspositie claimen, gewoon solidair zijn met alle andere instellingen en organisaties die nog minder kunnen en mogen, en je energie steken in de mogelijkheden die er volop zijn!
