Overpeinzingen op het Pieterpad (7) –Geen doorgaande verharding

Ergens tussen Vorden en Zelhem, een stralende dag, abnormaal mooi voor de tijd van het jaar. Goed gezelschap van eega en jongste dochter, een mooie ontmoeting met een van mijn neven en zijn jonge gezin, pas verhuisd naar een oude boerderij in de Achterhoek. Wederom een fijne etappe, onderweg alleen maar prettige mensen ontmoet, niemand die actief en bewust bezig is om het leven van anderen te verzuren of verzieken. Sowieso heb ik het idee dat het Pieterpad niet alleen door een heel mooi, maar ook door het meest gemoedelijke deel van ons land voert. Ja, dank aan de dames die het ooit bedachten: het lopen van het Pieterpad brengt je tot zachte gedachten en gevoelens. Maar helaas, niet overal en altijd is geluk heel gewoon… Al lopend herkauw ik het verhaal van mijn hardloopmaatje, dat hij me gisteren vertelde. Hoe hij, al wordt er tot vervelens toe gewaarschuwd tegen dit soort praktijken, in de val van telefonische oplichters is getrapt en na anderhalf uur telefoongesprekken met overtuigend klinkende, beschaafd sprekende en op elke vraag een antwoord hebbende onbekenden die zich voordeden als medewerkers van zijn bank, 1300 euro armer was. Dat is voor iemand met AOW en een bescheiden pensioen meteen een fikse aderlating. Mogelijk vergoedt zijn bank er nog een deel van, maar voorlopig is hij het kwijt. Maar hij is meer kwijt. Althans voorlopig. Zelfvertrouwen bijvoorbeeld. Immers, de vraag “hoe kon ik zo stom zijn?” – die zijn vrouw hem daarna, voorspelbaar, meteen stelde, stelt hij ook zichzelf. Verloren zelfvertrouwen, en zelfverwijt en zelfbeschuldiging ervoor in de plaats. Dat is een nog groter verlies dan 1300 euro. Maar dat is nog niet de grootste schadepost. Dat is namelijk, dat je je medemensen niet (meer) volledig durft te vertrouwen. Ook dat ervaart hij nu. Hij heeft de neiging om vooralsnog elke vraag van elke onbekende, aan de deur of via de digitale snelweg, met reserve tegemoet te treden. Vriendelijkheid en beleefdheid worden niet meer automatisch als signaal voor ‘goed volk’ geïnterpreteerd. Telkens klinkt een stemmetje dat zegt: pas op je tellen, wees op je hoede!

Als dat vertrouwen zoek raakt, wordt onbevangen samen leven heel ingewikkeld. Ik denk dat mijn loopmaatje er wel weer overheen komt. Zowel over het financiële verlies als over zijn zelfverwijt. Uiteindelijk is hij slachtoffer van wat in z’n soort nog de kwalificatie ‘professioneel’ mag wegdragen. Deze afpersers weten psychologisch en technologisch van wanten. Maar zij zijn het die geblamed en geshamed moeten worden! Ze ondermijnen met hun manipulaties een grondwaarde voor een veilige samenleving, namelijk dat je elkaar kunt vertrouwen. En dat is misdadig!