Twee jonge Nederlandse militairen hebben deze week in Mali bij een bedrijfsongeval het leven verloren. Net als velen heb ik mijn innig meeleven betuigd aan de nabestaanden, via het online condoleanceregister dat hiervoor geopend is. Het is mooi dat dit mogelijk is. Ik kan, – al vind ik mijn woorden in dit soort situaties altijd uiterst schamel klinken – in ieder geval een poging tot meeleven doen, zelfs al ken ik de omgekomen militairen noch hun dierbaren persoonlijk. En ik hoop dat het de nabestaanden werkelijk een beetje troost biedt, dat zoveel onbekende landgenoten – onder wie vermoedelijk heel veel militairen en gezinsleden van militairen - reageren en hen sterkte wensen.
Op officieel niveau worden daarvoor vaak grote woorden gebruikt als “ze brachten het hoogste offer” bij het uitvoeren van hun werk in dienst van de vrede. Ik vraag me vaak af of dat wel zo’n gelukkige uitdrukking is. Een offer breng je vrijwillig. Sneuvelen of verongelukken bij de uitoefening van je werk is absoluut geen vrije keuze. Bij elke militaire missie klinkt bij aanvang de hartgrondige wens "dat we allemaal weer heel thuis komen!" Sneuvelen of verongelukken blijft, zelfs al wordt in het voorbereidingstraject aandacht aan deze uiterste mogelijkheid besteed, toch altijd het ondenkbare en onvoorstelbare. Iedereen hoopt en vertrouwt erop, na de missie volbracht te hebben weer heelhuids op vliegveld Eindhoven te landen. Soms pakt het anders uit…
Militair worden is een keuze, het leven laten bij de uitoefening van je beroep zeker niet! Maar de tragische dood van deze twee jonge mannen draagt er hopelijk aan bij dat de Nederlandse bevolking er weer eens bij stilstaat, dat er mannen en vrouwen zijn die bereid zijn, grote risico’s te lopen bij het uitvoeren van het beleid van onze democratie. Militairen dienen namelijk onze democratie, en bij alle vragen die je kunt hebben over de zin van bepaalde missies, blijft overeind staan dat zij – en hun thuisfront – daarvoor ons respect verdienen.
In de Menenpoort in het Vlaamse Ieper wordt al twee generaties lang elke avond om acht uur de Last Post geblazen, ter herinnering aan de ontelbaren die in de Grote Oorlog van 1914-1918 het leven lieten in de velden van de Vlaamse Westhoek. Elke avond ook worden de volgende regels gelezen uit het gedicht “For the Fallen” van Laurence Binyon:
They shall grow not old, as we that are left grow old: Age shall not weary them, nor the years condemn. At the going down of the sun and in the morning, We will remember them.
En alle aanwezigen in de Menenpoort herhalen: We will remember them.
Dat zijn we als samenleving verplicht aan hen die het leven lieten en aan hun bedroefde nabestaanden.