De wrede oorlog in Bosnië is voor een compleet nieuwe generatie alweer grijze geschiedenis. Je moet de twintig al royaal gepasseerd zijn om een schok van herkenning en herinnering te ervaren bij de foto die ik voor deze blog koos. We zien de Bosnische cellist Vedran Smajlovic. Hij speelde op begrafenissen, in schuilkelders of tussen de puinhopen van kapotgeschoten gebouwen, altijd keurig gekleed in smoking, zittend op een klapstoeltje. Zo werd hij het symbool van geweldloos verzet tegen de waanzin van etnisch, nationalistisch en religieus gemotiveerd geweld. De Canadees Steven Galloway maakte hem de hoofdpersoon in zijn schrijnende oorlogsroman 'De cellist van Sarajevo'. Smajlovic vertolkte met zijn muziek wat de dichteres Henriette Roland Holst zo mooi verwoord heeft in een gedicht:
De zachte krachten zullen zeker winnen in ’t eind -- dit hoor ik als een innig fluisteren in mij: zo ’t zweeg zou alle licht verduisteren alle warmte zou verstarren van binnen.
Er zullen altijd weer idioten, desperado’s, gehersenspoelde fanatici en geradicaliseerde nihilisten zijn die bereid zijn, alles van waarde op te offeren aan een ideaal dat ze zelf amper snappen. Laten we ertegen in blijven liefhebben, spelen, sporten, werken, verzorgen, studeren, kunst en muziek maken, zingen en bidden. Laten er gospels, protestsongs, ballades, cantates, lovesongs, opwekkingsliederen en clubliederen vanaf voetbaltribunes blijven klinken, met een minuut stilte voor hen die er door het blinde geweld niet meer mee mogen zijn! Laten we doen wat ooit de burgemeeser van Tel Aviv zei, nadat vanuit Irak de eerste scud-raketten op zijn stad waren neergekomen: we continue living and enjoy life!
