Amnesty International heeft mijn grote sympathie. Deze organisatie houdt de wacht bij het recht, vecht voor ieders vrijheid, en doet dat wereldwijd en zonder aanzien des persoons. Linkse of rechtse dictaturen krijgen te maken met dit lobbywerk en Amnesty komt evenzeer op voor Jehova’s Getuigen – die celstraf moeten uitzitten omdat ze principiële dienstweigeraars zijn – als voor politieke activisten, journalisten, schrijvers of studenten die in botsing komen met het systeem. Vroeger was er eens in de maand in ons kerkelijke bijgebouwtje een schrijfavond voor Amnesty. Een bescheiden, maar trouw aantal mensen kwam daar samen om nette, maar niet mis te verstane brieven te schrijven aan bobo’s onder wiens gezag grof onrecht welig tierde. Let wel, handgeschreven brieven, n.a.v. een voorbeeldbrief. Engels, Frans, Spaans … het vloeide allemaal uit onze pen. Brieven met een beleefde aanhef, en met ‘yours sincerely’ of ‘mes sinceres sentiments’ aan het eind, gevolgd door naam en handtekening. Aan het eind van zo’n uurtje schrijven had je een lamme hand, maar ook het idee dat je iets goeds had gedaan, hoe klein ook. Weliswaar had je geen benul van het effect van jouw brief, maar het feit dat er vanuit tal van plaatsen in meerdere landen vergelijkbare brieven naar hetzelfde adres gingen, bleef zeker niet altijd zonder gevolgen.
Die ouderwetse schrijfavonden zijn in mijn omgeving verdwenen. Deelnemen aan schrijfacties is teruggebracht tot het invullen van naam, adres en woonplaats – en dat kan de computer na één keer ook helemaal zelf – en een druk op de verzendknop. Dat is handig, snel, en misschien wel effectiever. Maar wat daarmee verdween, is het gevoel van verbondenheid op zo’n schrijfavond, met z’n allen rond de tafel, vol pennen, papier, enveloppen, voorbeeldbrieven, koffiekopjes. Dat mis ik. Het effect van de hedendaagse aanpak is vermoedelijk niet minder voor de mensen om wie het gaat. Maar het neveneffect, saamhorigheid, goede gesprekken tussen het schrijven door, zinvolle bezinning op wat vrijheid voor ons betekent, dat is met de digitalisering in belangrijke mate verdwenen en dat is, vind ik, toch een klein verlies. Het was goed om je als inwoner van een vrije en democratisch bestuurde samenleving collectief een lamme hand te schrijven.
Comments